Kurkumina, związek leczniczy, jest wykorzystywana w medycynie od lat. Jest ona głównym składnikiem aktywnym kurkumy, przyprawy pochodzącej z kłącza Curcuma longa. Chociaż powszechnie kupowana jest w postaci sproszkowanej, dostępna jest również w formie korzenia przypominającego imbir. Korzyści zdrowotne kurkumy zostały docenione w starożytnych Chinach, gdzie podawano ją w celu złagodzenia niestrawności, dolegliwości żołądkowych i wspomagania gojenia się ran. Współczesne badania szeroko udokumentowały właściwości zdrowotne kurkuminy, zwłaszcza w procesach zapalnych. W związku z tym kurkumina znajduje zastosowanie w różnych lekach i suplementach. Trwają również badania nad jej potencjałem w leczeniu choroby Alzheimera, depresji, a nawet niektórych nowotworów.
Silne działanie przeciwzapalne
Kurkumina należy do najsilniejszych naturalnych przeciwutleniaczy, neutralizując wolne rodniki w komórkach. Dodatkowo stymuluje ona wewnątrzkomórkową produkcję glutationu, związku o silnych właściwościach przeciwutleniających. Zwalczając stres oksydacyjny, kurkumina wykazuje silne działanie przeciwzapalne. Badania kliniczne wykazały jej skuteczność w zmniejszaniu markerów stanu zapalnego, takich jak białko C-reaktywne (CRP), szczególnie u pacjentów z zespołem metabolicznym.
Łagodzenie bólu stawów i obrzęków
Wykorzystując właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne kurkumy, jest ona powszechnie stosowana w celu łagodzenia bólu związanego z zapaleniem stawów. Badania wskazują, że kurkumina może być równie skuteczna jak popularne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak aspiryna i ibuprofen, przy mniejszej liczbie skutków ubocznych. Pacjenci suplementowani kurkuminą doświadczali zmniejszonego bólu i obrzęku stawów, zwłaszcza w stanach takich jak reumatoidalne zapalenie stawów.
Zdrowie układu pokarmowego
Kurkumina działa ochronnie na przewód pokarmowy, zapobiegając zaburzeniom trawienia, wzdęciom i łagodząc choroby zapalne jelit. Stymuluje wydzielanie mucyny, białka tworzącego warstwę ochronną w wyściółce żołądka, wykazując właściwości przeciwwrzodowe. Pozytywne działanie kurkuminy zaobserwowano w takich schorzeniach jak choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, co skutkowało zmniejszeniem bólu brzucha, krwawienia i biegunki.
Zdrowie serca i redukcja cholesterolu
Kurkumina odgrywa kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka chorób układu krążenia. Utrudnia ona tworzenie się złogów tłuszczowych w ścianach tętnic, przeciwdziałając miażdżycy. Ponadto zapobiega uszkodzeniom naczyń krwionośnych i komórek śródbłonka limfatycznego spowodowanym przez homocysteinę i hamuje agregację płytek krwi. Jego działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów, co potwierdzają przeglądy systematyczne.
Zwiększone wchłanianie
Wyzwaniem związanym z kurkuminą jest jej niska biodostępność. Nowoczesne technologie, w tym kompleksy fosfolipidowe i polisacharydowe, systemy liposomalne i cząsteczki nanokurkuminy, mają na celu zaradzenie temu ograniczeniu. Solubilizacja micelarna, najnowocześniejsze podejście, znacznie zwiększa szybkość wchłaniania substancji czynnych, czyniąc kurkuminę bardziej biodostępną niż w jej naturalnej postaci.
Zapobieganie nowotworom
Kurkumina wykazuje kilka właściwości, które mogą mieć działanie przeciwnowotworowe. Badania sugerują, że hamuje ona podział i migrację komórek nowotworowych, szczególnie w układzie pokarmowym, w tym w żołądku, dwunastnicy i okrężnicy.
Korzyści dla zdrowia psychicznego
Badania wskazują, że kurkumina może być skuteczna w zmniejszaniu objawów depresji. Zwiększa ona poziom neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF), białka wpływającego na funkcjonowanie neuronów i układu nerwowego. Nieprawidłowo niski poziom BDNF jest związany z takimi schorzeniami jak depresja, schizofrenia, choroba Alzheimera i Huntingtona.
Choroba Alzheimera
W badaniach na zwierzętach i ludziach kurkumina okazała się obiecująca w hamowaniu odkładania się blaszek beta-amyloidowych, związanych z utratą neuronów u pacjentów z chorobą Alzheimera. Chociaż kurkumina ma potencjał jako lek na chorobę Alzheimera, potrzebne są dalsze badania.
Różnorodne korzyści zdrowotne kurkuminy, od właściwości przeciwzapalnych i przeciwbólowych po potencjalną profilaktykę raka i wsparcie zdrowia psychicznego, sprawiają, że jest ona przedmiotem intensywnych badań naukowych. Kluczową kwestią pozostaje rozwiązanie problemu niskiej biodostępności kurkuminy, przy czym obiecujące są postępy w technologiach jej dostarczania. Przytoczona bibliografia zapewnia dodatkowe zasoby dla osób zainteresowanych zagłębieniem się w naukowe aspekty korzyści zdrowotnych kurkuminy.
Żródła:
- Aggarwal, B.B., Harikumar, K.B. (2009). "Potential therapeutic effects of curcumin, the anti-inflammatory agent, against neurodegenerative, cardiovascular, pulmonary, metabolic, autoimmune and neoplastic diseases." The International Journal of Biochemistry & Cell Biology, 41(1), 40-59.
- Lopresti, A.L., Drummond, P.D. (2017). "Efficacy of curcumin, and a saffron/curcumin combination for the treatment of major depression." Journal of Affective Disorders, 207, 188-196.
- Sanmukhani, J., Satodia, V., Trivedi, J., Patel, T., Tiwari, D., Panchal, B., Goel, A., Tripathi, C.B. (2014). "Efficacy and safety of curcumin in major depressive disorder: a randomized controlled trial." Phytother Res., 28(4), 579-85.
- Liu, X., Machado, G.C., Eyles, J.P. (2018). "Dietary for treating osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis." Br. J. Sports Med., 52, 167–17.
- Hamaguchi, T., Ono, K., Yamada, M. (2010). "Curcumin and Alzheimer’s Disease." CNS Neuroscience & Therapeutics, 16(5), 285-297.
- Qin, S., Huang, L., Gong, J., Shen, S., Huang, J., Ren, H., Hu, H. (2017). "Efficacy and safety of turmeric and curcumin in lowering blood lipid levels in patients with cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomized controlled trials." Nutr J., 16(1), 68.